Należę do tych nieszczęśliwych ludzi, którzy koło dwunastej w południe zaczynają się niespokojnie kręcić. Koło pierwszej już wiedzą, że są głodni i – jeśli nie zjedzą obiadu – o pierwszej robią się wściekli. Z tego powodu oraz dlatego, że dokładne przepisy są dla mięczaków, jeśli już muszę, gotuję na oko.

Niestety, obiady mają to do siebie, że jeśli się je spożywa w nieodpowiednim towarzystwie, jakoś zalegają na żołądku. Człowiek się spieszy, żeby jak najszybciej zakończyć tę mękę, no i potem ma za swoje.

Zwłaszcza obiady z pewną – powiedzmy – Grażynką – działały na mnie wybitnie stresogennie i prowrzodowo. Grażynka zawsze wszystko miała najlepsze. Najlepszego męża, najlepsze dziecko, które najlepiej wychowywała, no i ma się rozumieć, prowadziła najlepszą w Warszawie kuchnię. Rewelacje w rodzaju „a kalafiora polewam tartą bułką” były przeplatane uwagami; „Podobno można zrobić piernik na marchwi”.

Ja miałam język pogryziony do krwi, no bo jak takiej mistrzyni garów powiedzieć, że piernik to można i na naparze z lipy?

Razu pewnego, przed świętami, coś się gawędziło o śledziach. Ta robi takie, tamta owakie. Tu muszę wyznać, że cudze zwierzenia na temat preferencji kulinarnych obchodzą mnie tyle, co śnieg w 1944. Czy ludzie serio uważają, że to kogoś może interesować?! Zaatakowana i przyparta do muru powiedziałam, że najbardziej lubię śledzie z gorczycą.

– No tak – Grażynka na to. – Kiedyś robiłam, ale odeszłam od tego, bo mi gdzieś przepis zginął. Nie pamiętam proporcji. A ty jak robisz? – zapytała podejrzliwie.

– Ja robię na oko – wyznałam skromnie.

I tu mi się przypomniało, jak po raz pierwszy leżałam w szpitalu, za real socjalizmu, po operacji rozlanego z bulgotem wyrostka. Czułam się już nieźle, więc powiedziałam Obchodowi:

– Doktorze, ja chcę już wyjść do domu.

Obchód popatrzył w moją kartę i rzekł:

– Nie ma mowy. Pani ma gorączkę.

– Siostra wpisywała na oko – ja na to.

Co było prawdą. Siostra rozdawała termometry, natychmiast je wyrywała, coś smarowała w kartach i znikała uczepiona ramienia takiego jednego sanitariusza.

– Na oko to chłop w szpitalu umarł – Obchód mi na to dowcipnie.

– Wiem – przyznałam. – Moja mamusia leżała tu u państwa piętro wyżej na okulistyce rok temu i opowiadała mi o tym przypadku.

Obchód poruszył brewkami i syknął:

–Pani to rzeczywiście jest już całkiem zdrowa. Jutro do wpisu!

No! Robienie różnych rzeczy na oko ma czasem głębokie uzasadnienie. A śledzi się to tyczy w szczególności.

Się bierze śledzie, moczy je odmieniając wodę co jakiś czas. Potem się je przekłada: cebulą pokrojoną w talarki, gorczycą i dawaj znowu śledzie. Tak do końca słoja. Każdą warstwę zalewa się sokiem wyciśniętym z cytryny. Na oko ma go być dużo. A po wierzchu zalewa się olejem.

Drugi sposób jest jeszcze lepszy. Śledzie. Gorczyca (na oko: dużo). Warstwa cebuli. Cytryna w plastrach – bez skóry i pestek. Na oko – cała warstwa. Warstwa śledzi. Warstwa gorczycy. Warstwa cytryny. A na koniec olej.

Mnie wprawdzie od jakiegoś czasu boli żołądek po śledziach, i to pewnie dlatego czniam przepis. W końcu od czego mam oko, nie? A mówiła mi jedna pani, co prowadzi gospodarstwo agroturystyczne, że te śledzie, zanim trafią do sklepów, to są dla lepszej estetyki moczone w Ace, i to dlatego mnie po nich żoład nawala. Szkoda – bo te śledzie to w kategorii śledzi mistrzostwo świata.

Dokładne przepisy są dla mięczaków. Natomiast z dokładnych przepisów, to mam przepis na bielenie szczeciny. Chce ktoś?

Ilustracja otwierająca: śledzie na oko. Autorka: Ania Powers